drzewa Jarząb pospolity jarzębina D16  -  Sorbus aucuparia

PODSTAWOWY OPIS

• Rodzaj i pochodzenie rośliny: krzew lub drzewo, często o kilku pniach, korona luźna, pędy szare, kora gładka. Pochodzi z Europy przez Azję Mniejszą do Syberii.

• Zastosowanie: pojedyncza ozdobna roślina do ogrodów i parków. Ostatnio zdobywa dużą popularność w ogrodach przydomowych jako pojedyncza roślina.

• Liście: zielone, złożone z 9-15 listków, listki długości 2,5-6 cm, jajowate, piłkowane. Piękne jesienne zabarwienie żółte do pomarańczowego.

• Kwiatostany: białe, średnicy 1 cm, zebrane w płaskie baldachogrona o średnicy 10-15 cm. Kwitnie od początku maja do końca czerwca.

• Owocuje: kuliste, jabłkowate kulki, średnicy 8 mm, koralowoczerwone. Owoce cierpkie i gorzkie, choć jadalne po przemrożeniu lub blanszowaniu. Surowe nie jadalne.

• Stanowisko: wybieraj miejsca nasłonecznione, gatunek ciepłolubny.

• Warunki glebowe: każda przeciętna gleba ogrodowa. Dobrze się rozwija na glebach kwaśnych do neutralnych.

• Mrozoodporność: w pełni odporne na krajowe mrozy.

• Roślina wieloletnia, w upalne lato dobrze podlewać. Zrzuca liście na zimę.

DODATKOWE UWAGI

• Cięcie - nie jest konieczne. Zimą usuwaj suche gałęzie.

• SZTUKA KULINARNA. Surowe owoce są niejadalne, nie tylko z powodu gorzkiego smaku, ale również zawartości trującego składnika (kwas parasorbinowy). Natomiast po przemrożeniu, lub po zanurzeniu na chwilę we wrzątku (tzw. blanszowanie) tracą trujące własności i gorzki smak. Owoce są używane w postaci przetworów, cenione są w kuchni i przetwórstwie. Zawierają dwukrotnie więcej karotenu niż marchew oraz alkaloid sorbinę, który nadaje im gorzki smak. Wyrabia się z nich jarzębiak, soki, dżemy, marmoladę, syropy, mus. Po usmażeniu z jabłkami stanowią doskonały dodatek do mięs. Dla celów przetwórstwa uprawiane są odmiany o dużych i jadalnych owocach.

• ROŚLINA LECZNICZA. Owoce mają dużo witaminy C, E, P, K, PP nieco witaminy A, cukier sorbozę, garbniki i pektyny. Działanie: słabe moczopędne oraz korzystnie wpływające na błony śluzowe i pracę układu pokarmowego. Jest stosowana przy nieżytach jelit, przewlekłych biegunkach, różnych schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Zwykle jest stosowana w mieszankach z innymi ziołami (wchodzi np. w skład Rektosanu, Sklerosanu).