Olsza szara
Alnus incana
Olsza szara to gatunek drzewa, który zaliczany jest do rodziny brzozowatych.
To drzewo wysokości do 20 m o wysokiej jajowatej koronie. Czasem może przybrać formy krzewiaste. Kora olszy jest gładka, ma kolor szaropopielaty. Liście, w odróżnieniu od olszy czarnej, są zaostrzone na szczycie, zwykle zaokrąglone u nasady, na brzegach lekko wrębne lub płytko klapowane.Z wierzchu liście są szarozielone, początkowo omszone, potem nagie, pod spodem owłosione, jakby pokryte zamszem koloru szarego. Kwiaty żeńskie i męskie mają postać „kotków”, z żeńskich rozwijają się szyszeczki. Olsza nie ma dużych wymagań glebowych. Dobrze rośnie na glebach wilgotnych, zwłaszcza nad rzekami i strumieniami. W Polsce jest gatunkiem górskim z rozproszonymi stanowiskami na niżu. Żyje tylko 50-60 lat. Kwiaty olszy są rozdzielnopłciowe: pręcikowe w przewisających baziach, słupkowe w kwiatostanach przypominających małe szyszeczki. Kwitnie przed rozwojem liści. Owoce – drobne orzeszki dojrzewają w drewniejących owocostanach, które pozostają na drzewie przez kilka lat. Po ścięciu tworzy odrosty. Drewno ma barwę pomarańczową.
Najlepsze dla olszy jest stanowisko półcieniste, ale drzewo może rosnąć także w słońcu, pod warunkiem, ze gleba będzie wilgotna (olsza źle znosi suszę). Podłoże powinno mieć odczyn obojętny do lekko kwaśnego. Rozmnaża się ją przez nasiona wysiewane wczesną wiosną, a odmiany przez odkłady.
Opakowanie zawiera 5 szt. nasion
DODATKOWE WIADOMOŚCI
- Olsza jest uprawiana głównie na drewno. Jest ono lekki i miękkie, dość łupliwe i odporne na przebywanie w wodzie, chociaż ma tendencję do wypaczania się podczas wysychania. Od razu po przecięciu drzewo jest żółtawe, nawet białawe, ale później szybko zmienia się na pomarańczowo-czerwono. Dlatego świetnie sprawdza się w meblarstwie – wystarczy obejrzeć zdjęcia, by zauważyć, że drewniane meble czy podłogi z olszy są bardzo charakterystyczne, mają intensywny kolor. Używa się ją często na płoty, ale musi być dobrze zaimpregnowana.
- Olsza czasami bywa wykorzystywana także do produkcji garbników w przemyśle farmaceutycznym i kosmetologicznym. Jest używana jako roślina ozdobna, ale rzadko sadzi się ją w ogrodzie czy parku. To potężne drzewo! O wiele częściej można spotkać je w lasach, zadrzewieniach za budynkami, albo stosuje się ją do zadrzewień krajobrazowych.
- W lecznictwie stosuje się głównie. korę tego drzewa, która zawiera olejek eteryczny, garbniki i żywice. Stosowanie wewnętrzne. Napar z olszy czarnej wykazuje działanie przeciwgorączkowe i ściągające. Stosowanie zewnętrzne. Naparem z olszy czarnej można płukać gardło i jamę ustną w stanach zapalnych.
- Występuje w północnej i wschodniej Europie i północnej Azji. Najwyższe położenia osiąga w Alpach włoskich (2000 m npm). W Karpatach sięga położeń do 1500 m npm. Główny zasięg występowania, który równocześnie jest optymalny, to przedgórze Alp, Karpaty i tereny nadbałtyckie (Materiały ETH, Svoboda 1957). Zasięg olszy szarej w Polsce, uważanej za gatunek górski, wykazuje powiązania z zasięgiem północnym tego gatunku (Skandynawia, Niż Zachodnio- i Wschodniosyberyjski) oraz górskim (m.in. Karpaty, Alpy, Sudety, Rodopy, północne Apeniny). Stanowiska olszy szarej, znajdujące się na nizinnym terenie południowej i środkowej części kraju, wiążą się przez większe rzeki z karpackim ośrodkiem występowania. Stanowiska w północno-wschodniej i częściowo w pomocnej Polsce nawiązują natomiast do borealnej części zasięgu (Pancer-Koteja, Zarzycki 1980).
|